#116 - Anja Machielse

Anja Machielse is hoogleraar Humanisme en Sociale Weerbaarheid, evenals bijzonder hoogleraar Sociale Weerbaarheid van Ouderen. Ze heeft haar academische carrière gewijd aan het onderzoeken van de dynamieken van sociale relaties, met een bijzondere focus op ouderen.

Anja Machielse legt een bijzondere nadruk op thema's zoals eenzaamheid, sociaal isolement en zingevingsvragen.

In de podcast hebben we het uitgebreid gehad over het begrip 'geluk' en hoe dit in verband staat met zingeving en het leiden van een "goed leven". Anja benadrukte dat het beleven van geluk niet alleen voortkomt uit vreugdevolle momenten, maar dikwijls dieper geworteld is in zingeving. Ze illustreerde hoe momenten van geluk en een algeheel gevoel van gelukkig zijn samenvloeien en hoe men, ondanks het beleven van geluksmomenten, ook perioden van ongeluk kan ervaren. Een prominente kwestie die Anja aanhaalt, is de impact van eenzaamheid op het vinden van zingeving, met name hoe het voor individuen die eenzaam zijn, kan aanvoelen als een bijzonder ontmoedigende opgave. De discussie vloeide over naar het concept van eenzaamheid zelf - wat het betekent, hoe het historisch is gepercipieerd, en hoe onze begrippen ervan geëvolueerd zijn, vooral in de laatste 25 jaar waarin er meer meetbare aandacht aan is gegeven. In het licht van de huidige samenleving en technologische connectiviteit, analyseerde Anja paradoxale eenzaamheid te midden van de online “verbondenheid” die sociale media voorstaat. Ze deelde verhalen die de tegenstrijdige impact van sociale media op eenzaamheid verduidelijken, waarbij deze platforms soms een averechts effect hebben, door een illusie van verbinding te creëren terwijl ze echte, betekenisvolle interacties ontberen. Het gesprek boog zich vervolgens naar de verhoogde aandacht voor eenzaamheid onder jongeren, een demografie die historisch minder geassocieerd werd met deze ervaring in vergelijking met ouderen. Anja benadrukte hoe de Coronacrisis een vergrootglas heeft geplaatst op deze problematiek onder jongeren. Ze schetste scenario's waarin jongeren, ondanks het hebben van een ruime vriendenkring, toch emotionele eenzaamheid kunnen ervaren en hoe aspecten zoals afkomst en opvoeding een rol kunnen spelen in hun gevoelens van isolement. Afsluitend deelde Anja enkele strategieën voor het omgaan met eenzaamheid en benadrukte het belang van voortdurend onderzoek en bewustwording rond dit complexe en veelzijdige onderwerp. Ze liet luisteraars achter met een bedachtzame tip voor degenen die strijden tegen eenzaamheid, het bevorderen van een dialoog die de nuances en diversiteit van deze ervaring respecteert en erkent.