#89 - Damiaan Denys

Damiaan Denys is een Vlaming die in Nederland werkt en woont. Hij behaalde een master Filosofie aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte en Geneeskunde aan de Universiteit van Leuven. Sinds 2007 is Damiaan hoogleraar psychiatrie aan de Universiteit van Amsterdam (UVA) en afdelingshoofd psychiatrie van het Academisch Medisch Centrum (AMC) te Amsterdam.

Hij is tevens voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. In 2020 werd de Ig Nobelprijs voor geneeskunde aan Damiaan toegekend voor zijn ontdekking van misofonie als psychische aandoening. Met solovoorstellingen over angst brengt Damiaan sinds 2013 wetenschap in het theater. Hij is ook vaak te gast op TV in talkshows en heeft hij diverse boeken geschreven over zijn vakgebied.

In de podcast vertelt Damiaan dat hij het jammer zou vinden als hij met geluk bezig zou moeten zijn. Het mooiste is namelijk als geluk onverwachts op je pad komt. Je moet niet op zoek gaan naar geluk, maar zorgen dat je er ontvankelijk voor bent als het je overkomt. Veel mensen zien het echter als levensopdracht op het geluk te vinden en vervolgens om het te blijven. Geluk is volgens Damiaan een moment van harmonie dat ook maar zo maar weer verdwijnt. Er zijn volgens hem verschillende soorten van geluk. Kortstondig geluk treft je vaak als een behoefte wordt bevredigd. Daarnaast is er het reflectief geluk dat meer te maken heeft het vervullen van een diepere betekenis. Het fascineert hoe mensen die ziek zijn naar geluk kijken. In zijn vak als psychiater is het eigenlijk zo dat niemand gelukkig wilt zijn, ze willen graag normaal zijn en het ongeluk daarbij voor lief nemen. We hebben het erover hoe het komt dat we als Nederland een van de gelukkigste landen in de wereld zijn, terwijl er toch zo veel mensen naar op zoek zijn. Er is volgens Damiaan iets vreemds aan de hand, want we hebben heel veel gelukkige mensen in Nederland, maar ook twee miljoen mensen die een psychische stoornis hebben. Je kunt dus blijkbaar zowel gelukkig als gestoord zijn. Volgens Damiaan ligt het ideaalbeeld van de gelukkige en succesvolle mens zo hoog, dat het bijna onmogelijk is om dit te bereiken. Hierdoor kan je gefrustreerd raken. Wij hebben de afgelopen vijftig jaar een enorme vrijheid bereikt, maar we realiseren ons onvoldoende dat die vrijheid gepaard gaat met verantwoordelijkheid. Damiaan legt uit dat geluk eigenlijk alleen maar waarde heeft als je het kunt delen, dus naarmate we individueler worden hebben we minder betekenisvolle contacten en wordt het delen van geluk lastiger. Volgens hem is er daarom veel emotionele eenzaamheid. Hij legt uit dat de zoektocht naar geluk geen opdracht is, maar dat het leven geluk is. We leven dus al geluk. We hebben het erover dat de betekenis van geluk verandert naarmate we ouder worden. Hij vertelt dat hij vrij recent nog beleefd dat er iemand op zijn pad kwam wat zijn perspectief op geluk totaal heeft veranderd. Damiaan vertelt dat je als mens veel kunt verstoppen, maar met geluk kan dat eigenlijk niet. Geluk is lastig om te veinzen. Mensen praten er niet makkelijk over met anderen. We hebben het over de hulpvraag en waar je heen gaat als je ongelukkig bent. Damiaan vertelt dat hij liever leeft in het ongeluk als hij dit kan begrijpen als dat hij gelukkig is en dit niet snapt. Voor hemzelf is dankbaarheid de belangrijkste reden dat hij zo gelukkig is. Volgens Damiaan is de The World Happiness Report een beetje een grap en moeten we het niet willen om op nummer één te komen, daar worden we niet gelukkig van. We kunnen er beter voor zorgen dat we een betekenisvol leven gaan leven. We hebben het als laatste over zijn Leica camera, die hem helpt het leven te vertragen.